Belediye Şirketleri Kamu Haznedarlığı Yönetmeliğine Tabi midir?

08/12/2016 tarih ve 29912 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği 08/03/2019 tarih ve 30708 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 810 Karar sayılı Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği’nin 13 üncü maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. 
Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği’nin amacı, kapsamda yer alan kurumların mali kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ve izlenebilmesini teminen Kamu Haznedarlığı uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. 
Yönetmeliğin kapsamında yer alan kurumlar Yönetmeliğin 2 nci maddesinde belirtilmiştir ve aşağıdaki gibidir:
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri
b) Özel bütçeli idareler
c) Döner sermayeler
ç) Fonlar
d) Belediyeler
e) İl özel idareleri
f) Sosyal güvenlik kurumları
g) Kamu iktisadi teşebbüsleri
ğ) Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları
h) Bu maddede sayılan kurumların;
1) Bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri ile birlikleri
2) Sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan ve/veya dolaylı olarak sahip olduğu şirketleri
3) Fon, hesap, özel hesap, havuz ve benzeri adlarla açtıkları ve/veya yönettikleri her türlü banka hesabı

AÇIKLAMA:
Yukarıda yer alan kapsam maddesinden görüleceği üzere belediye şirketleri Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği’nin kapsamına dahil edilmiştir. 

11/06/2005 tarih ve 25842 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu’nda; mahalli idare birliği; birden fazla mahalli idarenin, yürütmekle görevli oldukları hizmetlerden bazılarını birlikte görmek üzere kendi aralarında kurdukları kamu tüzel kişisi olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla mahalli idare birlikleri Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği’nin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde düzenlenmiş olan “özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları” kapsamına girmektedir. Bunun sonucu olarak da mahalli idare birliklerinin sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan ve/veya dolaylı olarak sahip olduğu şirketler de Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği hükümlerine tabidir.

AÇIKLAMA:
Bu doğrultuda genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kurumlar, dolayısıyla da belediye ve birliklerin sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan ve/veya dolaylı olarak sahip olduğu şirketler Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kendi bütçeleri veya tasarrufları altında bulunan her türlü mali kaynaklarını kamu sermayeli bankalarda açtıracakları hesaplarda değerlendirmekle yükümlüdür. 

Yönetmeliğin 4 üncü maddesine göre “Kamu Sermayeli Bankalar” aşağıdaki gibidir:
•    Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 
•    T.C. Ziraat Bankası A.Ş., 
•    T. Halk Bankası A.Ş., 
•    T. Vakıflar Bankası T.A.O. ve 
•    Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan ve/veya dolaylı olarak kamuya ait olan diğer mevduat ve katılım bankaları
Yönetmeliğin “Diğer menfaatler” başlıklı 7 nci maddesine göre Kurumlar mali kaynaklarının değerlendirilmesinde faiz veya kâr payı dışında ayni ya da nakdi herhangi bir menfaat temin edemez. Bankalar, bu hükme aykırı talepte bulunan kurumları, ilgili denetim kurumlarına ve/veya birimlerine iletilmek üzere Maliye ve Hazine Bakanlığına bildirmekle yükümlüdür.
Kurumların aylık ve ücret ödemeleri ile faaliyetleri kapsamında bankalara yaptırdıkları tahsilat ve ödeme işlemlerine ilişkin olarak sağladıkları havale, elektronik fon transferi (EFT), para transferi ve benzeri bankacılık hizmetleri için yapılan protokoller kapsamında ortaya çıkan ücret ve hizmet bedellerinin bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. tarafından üstlenilmesi Yönetmeliğe aykırılık teşkil etmeyecektir. 

AÇIKLAMA:
Buna göre belediye şirketleri kendi bütçeleri veya tasarrufları altında bulunan her türlü mali kaynaklarını kamu sermayeli bankalarda değerlendirmekle yükümlü olup yalnızca tahsilat, ödeme gibi işlemler için Yönetmelik kapsamında olmayan bankalarla çalışabilirler.

Yönetmelik kapsamında yer alan kurum yetkilileri ve muhasebe yetkilileri bu Yönetmelik hükümlerini yerine getirmekle yükümlü olup bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık sebebi ile ortaya çıkabilecek zararlardan şahsen ve müteselsilen sorumludur (Yönetmelik m/9).
Kamu kaynaklarının Yönetmelik hükümlerine aykırı şekilde değerlendirilmesinden elde edildiği tespit edilen nemalar genel bütçeye gelir kaydedilir (Yönetmelik m/10).
Bakanlık tarafından Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında istenen bilgilerin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gönderilmemesi halinde 4749 sayılı Kanunun 14/A maddesinin (ı) bendi uyarınca idari para cezası uygulanır (Yönetmelik m/10).